Prawo cywilne to jedna z podstawowych gałęzi prawa. Reguluje ona stosunki prawne pomiędzy podmiotami występującymi we wzajemnych relacjach na równej pozycji, w przeciwieństwie do innych gałęzi prawa, w których już z założenia występuje element podporządkowania jednego podmiotu wobec innego podmiotu (na przykład prawo karne, czy prawo administracyjne).

W uproszczeniu przyjętym na potrzeby tego opisu, możemy przyjąć, że na prawo cywilne składa się:

1. część ogólna,
2. prawo rzeczowe,
3. prawo zobowiązań,
4. prawo spadkowe,
5. prawo rodzinne.

Część ogólna prawa cywilnego określa podstawowe zasady funkcjonowania prawa cywilnego. Do takich zasad należy zdolność do bycia podmiotem czynności prawnych (na przykład stroną umów), sposoby zawierania umów, wady oświadczenia woli, sposoby obliczania terminów w prawie cywilnym, czy zasady przedawnienia roszczeń.

Prawo rzeczowe dotyczy w pewnym uproszczeniu relacji osób do rzeczy, będących podstawowym przedmiotem prawa własności. Przepisy dotyczące prawa rzeczowego znajdziesz w Kodeksie cywilnym, ale także w innych ustawach – na przykład Ustawie o księgach wieczystych i hipotece.

Prawo rzeczowe określa zasady wykonywania prawa własności, zasady wykonywania prawa współwłasności (w tym także znoszenia współwłasności), zasady zbywania prawa własności, zasady funkcjonowania prawa użytkowania wieczystego, a także innych praw związanych z własnością rzeczy – prawa użytkowania, służebności, hipoteki, czy zastawu.

Prawo rzeczowe to także zasady wykonywania prawa posiadania rzeczy (które nie musi być zgodne z prawem własności), a także zasad ochrony posiadania rzeczy.

Prawo zobowiązań określa zasady powstawania oraz wykonywania zobowiązań wynikających z umów, ale także z innych zdarzeń prawnych (na przykład z tak zwanych czynów niedozwolonych, inaczej mówiąc deliktów).

Przepisy dotyczące prawa zobowiązań odnajdziesz w Kodeksie cywilnym, ale także w szeregu innych ustaw. Musisz pamiętać o tym, że dodatkowe ustawy często zmieniają ogólne zasady wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego – za dobry przykład posłużyć może Ustawa o ochronie praw lokatorów przewidująca całkowicie odmienną regulację dotyczącą umów najmu lokali mieszkalnych.

Znaczna część przepisów Kodeksu cywilnego określa sankcje w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umów. Warto pamiętać o tym, że przepisy szczególne dotyczące poszczególnych typów umów mogą w znaczny sposób zmieniać zasady wynikające z przepisów ogólnych regulujących te kwestie. 

Prawo spadkowe to część prawa cywilnego określająca zasady przechodzenia praw na wypadek śmierci. Określa zasady dziedziczenia ustawowego będącego podstawowym sposobem dziedziczenia, a także rozrządzeń dokonywanych przez spadkodawcę na wypadek śmierci (w szczególności sporządzania testamentu).

Prawo spadkowe to także procedura nabywania praw po śmierci spadkodawcy – zasady przyjmowania i odrzucania spadku, a także sposobu dokumentowania nabycia tych praw – w drodze stwierdzenia nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia.

Ważnym elementem prawa spadkowego są także zasady wykonywania prawa wspólności majątku spadkowego, czy też znoszenia tej wspólności – w drodze działu spadku.

Przepisy prawa spadkowego regulują także zasady odpowiedzialności za długi spadkowe oraz odpowiedzialności z tytułu zachowku. Kwestia zachowku stanowi często bardzo duży problem dla osób uprawnionych do dziedziczenia spadku, problemy te w znacznej mierze można neutralizować w drodze odpowiednio wczesnego planowania spadkowego.

Prawo rodzinne to część prawa cywilnego regulująca majątkowe i niemajątkowe kwestie stosunków rodzinnych. Największą część przepisów z zakresu tej części prawa cywilnego znajdziesz w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Prawo rodzinne to przede wszystkim relacje pomiędzy małżonkami – zdolność do zawarcia związku małżeńskiego, sposób zawarcia małżeństwa, a także sposoby jego ustania. W tym aspekcie mieszczą się także stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami – zasady wspólności majątkowej małżeńskiej, czy umowy regulujące te stosunki pomiędzy małżonkami.

Istotną częścią prawa rodzinnego są także przepisy regulujące stosunki pomiędzy rodzicami i dziećmi. Wśród tych przepisów za szczególnie istotne należy uznać te dotyczące macierzyństwa, ojcostwa, czy władzy rodzicielskiej.