Czym jest prawo rodzinne?

Prawo rodzinne, to zbiór przepisów prawnych, obowiązujących wszystkich członków rodziny. Prawo to, dotyczy zarówno kwestii majątkowych jak i niemajątkowych. Wszystkie te regulacje, wchodzą w skład szeroko pojętego prawa cywilnego. Są one ujęte w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.

Podstawowe zasady prawa rodzinnego i opiekuńczego

Prawo rodzinne definiuje kilka podstawowych, uniwersalnych zasad, które powinny być wytyczną pozostałych zapisów w nim obowiązujących.

1. Zasada dobra dziecka – jest to podstawowa zasada, która jasno określa czym jest dobro dziecka, jakie ma ono prawa i przede wszystkim co należy zrobić, by zapewnić dziecku odpowiednie warunki bytowania i rozwoju. Dobro dziecka ujęte w ramach prawa rodzinnego, powinno być główną wytyczną wszystkich decyzji, opartych na podstawie Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.
2. Zasada ochrony rodziny – polskie prawo rodzinne, powinno w szczególności zadbać o dobro rodziny. Nienaruszalność tej podstawowej komórki społecznej powinna być priorytetem, podczas rozwiązywania jakichkolwiek sporów z zakresu prawa rodzinnego.
3. Zasada uniezależnienia stosunków rodzinnych od obcych im stosunków majątkowych – polskie prawo rodzinne stoi na czele nierozerwalności więzów rodzinnych, głównie w kontekście więzów majątkowych. Oznacza to, że przepisy powinny jako priorytet ustalać dobro rodziny, ze względu na sam fakt, iż jest najdoskonalszą komórką budującą więzi zarówno między rodzicami, jak też rodzicami i dziećmi.

Podział kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Polskie prawo rodzinne jasno definiuje trzy podstawowe składniki Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Są to:

• 1. Małżeństwo – składnik ten definiuje wszystkie zjawiska i relacje prawne, jakie zachodzą pomiędzy małżonkami. Dotyczy to zarówno kwestii majątkowych jak i niemajątkowych.
• 2. Pokrewieństwo – ten element Kodeksu określa relacje i zależności prawne, pomiędzy dalszymi członkami rodziny (na przykład zstępnymi kolejnych rzędów).
• 3. Kuratela – ten składnik Kodeksu jasno określa wszystkie przepisy i zależności prawne, jakie są charakterystyczne dla tak zwanej kurateli, czyli opieki nad osobą nie będącą bezpośrednim krewnym dla opiekuna.

Podstawowe pojęcia z zakresu prawa rodzinnego

1. Adopcja – jest to świadome przyjęcie do rodziny osoby obcej, która nie ukończyła 18-go roku życia i tym samym wymaga odpowiedniej, zastępczej opieki rodzicielskiej.
2. Władza rodzicielska – zbiór praw i obowiązków, jakie mają rodzice względem swoich dzieci. Polskie prawo przewiduje automatyczne nabycie władzy rodzicielskiej przez rodziców zaraz po urodzeniu dziecka. Jednak jej utrata może zostać orzeknięta przez sąd, jeśli na przykład doszło do rażącego zaniedbania czynności rodzicielskich i opiekuńczych.
3. Obowiązek alimentacyjny – jest to obowiązek dostarczania środków finansowych, niezbędnych do utrzymania innej osoby. W prawie polskim, obowiązek alimentacyjny dotyczy głównie dzieci, aczkolwiek zdarza się, że obejmuje on osoby na przykład starsze, które nie są w stanie same się utrzymać i wymagają pomocy ze strony dzieci.
4. Opiekun – pojęcie opiekuna jasno definiuje osobę, która została powołana przez prawo do opieki (zarówno majątkowej i niemajątkowej) nad inną osobą. W tradycyjnym rozumieniu znaczenia tego słowa, chodzi tu o opiekę nad dziećmi. Zdarza się jednak, że osoby z różnych względów ubezwłasnowolnione, również wymagają opieki innych osób. Opiekunem można zostać także i na wskutek decyzji sądowej.
5. Prawo małżeńskie – zbiór przepisów prawnych, regulujących całość pożycia małżeńskiego, od momentu jego zawarcia aż po ostateczny rozkład.

Prawo rodzinne jest bardzo obszernym elementem prawa rodzinnego. I choć nie jest doskonałe, umożliwia w miarę normalnie funkcjonowanie jednostki społecznej w ramach rodziny i to zarówno w kwestiach majątkowych jak i niemajątkowych.